INTERVIEW
Van vierbaansweg naar groene boulevard
In gesprek met Jeroen Robbertsen over de rol van bewoners bij vergroening van de Knowledge Mile
De Weesper- en Wibautstraat ondergaan een grootscheepse transformatie. Zowel de bedrijven en organisaties die er gevestigd zijn, als de openbare ruimte in het gebied worden de komende jaren groener en duurzamer. Van de gemeente tot ondernemers en kennisinstellingen: een groot aantal partijen is betrokken bij de ontwikkelingen. Met al die grote organisaties zou je bijna vergeten dat er ook mensen in het gebied wonen. Op welke manier zijn bewoners betrokken bij de vergroening van hun buurt en hoe ervaren zij de samenwerking met al die partijen? Hierover gingen we in gesprek met Jeroen Robbertsen, bewoner van de Weesperstraat en initiatiefnemer van WeesperWijs.
De Weesperstraat, kun je daar ook wonen? Een vraag die Jeroen regelmatig te horen krijgt. Ja dus. Jeroen woont er al ruim 10 jaar in het Ceres-Complex, een appartementengebouw met ruim 200 woningen tussen de Nieuwe Keizersgracht en de Nieuwe Prinsengracht. Naast studentencomplex de Weesperflat is het één van de weinige woongebouwen aan de straat. Jeroens keuze om hier te gaan wonen was vooral praktisch van aard. “Ik was al 3 jaar op zoek naar een huis in Amsterdam. De Weesperstraat was niet mijn eerste keuze, maar het appartement is heel fijn. Het bestaat uit 2 verdiepingen, waardoor ik aan huis kan werken. Ook is het super centraal. Maar de straat zelf is druk en vies.”
Groener, schoner, stiller?
Daar komt nu langzaam verandering in, zegt Jeroen. Tijdens een inspraakavond, ruim anderhalf jaar geleden, hoorde hij voor het eerst over het Knowledge Mile Park. Net als veel andere bewoners was hij in eerste instantie verbaasd over de plannen om de straat te vergroenen. Enkele maanden ervoor waren er nog 25 bomen gekapt om plaats te maken voor het Holocaust Namenmonument. “Dat was het laatste stukje groen aan de straat. Als bewoners wilden we dat heel graag behouden, maar op een gegeven moment hebben ze met bulldozers alles in een ochtend weggehaald. Iedereen was daar nog erg boos en verdrietig over.”
Dat sentiment gaat verder terug. De bewoners van de Weesperstraat voelen zich altijd een beetje bedonderd, volgens Jeroen. Dit heeft te maken met de geschiedenis van de straat. “Tot de Tweede Wereldoorlog had de Weesperstraat veel allure, maar na de oorlog werd bijna alle bebouwing gesloopt. De Weesperstraat moest onderdeel worden van een vierbaans snelweg tussen de Bijlmer en Centraal Station. Dankzij verzet door krakers rondom de Nieuwmarkt konden die plannen niet worden voltooid, maar voor de Weesperstraat was het al te laat. Later beloofde de gemeente aan bewoners van het Ceres-complex dat de Weesperstraat een tweebaansweg zou worden, maar dat is nooit uitgevoerd.”
''Tot de Tweede Wereldoorlog had de Weesperstraat veel allure, maar na de oorlog werd bijna alle bebouwing gesloopt. De Weesperstraat moest onderdeel worden van een vierbaans snelweg tussen de Bijlmer en Centraal Station.''
Toch was Jeroen geïnteresseerd. Samen met de voorzitter van de bewonerscommissie van Ceres bezocht hij een inspraakavond voor bewoners van de Valkenburgerstraat, even verderop. Daar merkte hij hoe goed de bewoners georganiseerd waren. Jeroen: “Ambtenaren kenden bewoners bij hun voornaam, zo goed was het contact. Toen dacht ik: wij moeten ook een platform hebben, zodat we één gezicht vormen richting de gemeente”. Dat platform werd WeesperWijs. Jeroen legt uit: “Het is een platform voor bewoners dat als doel heeft om de Weesperstraat groener, schoner en stiller te maken. We willen een groene boulevard waar het prettig wonen, werken en recreëren is.”
Meedenken over Knowledge Mile Park
Jeroens ideeën sloten naadloos aan op de plannen van Knowledge Mile Park. Samen met enkele andere bewoners, ambtenaren en een landschapsarchitect vormde hij een denktank voor vergroening van het Metropoolgebied, het gedeelte van de Weesperstraat voor zijn wooncomplex. Dat bleek moeilijker dan gedacht.
“Het probleem in dit gebied is dat er niet zo veel kan. De architect had al een aantal grote groenvakken en twee afvalcontainers ingetekend. Die containers wilden wij heel graag, maar later bleek dit helemaal niet te kunnen. Er ligt een oerwoud van kabels en leidingen in de straat, waardoor je niet zo maar een gat kunt gaan graven.” Buiten de groenvakken bleek weinig mogelijk, want er moest voldoende ruimte blijven voor andere zaken, zoals horeca terrassen, fietsparkeren en nood- en hulpdiensten.
Jeroen, grafisch vormgever van beroep, besloot om zelf een ontwerp te maken waarbij een kunstwerk voor zijn gebouw onderdeel werd van het groenplan. “Dat kunstwerk bestaat uit een soort enorme betonnen dennenappels. Het bepaalt heel erg de sfeer. Ik heb een ontwerp gemaakt waarbij er groene cirkels onder de dennenappels worden aangebracht, maar daarvoor moesten we met de kunstenaar in gesprek en die vond het niet zo’n goed idee.” Jeroens voorstel kon niet worden gerealiseerd. Wel wist hij te voorkomen dat een boom zou worden gekapt voor de aanleg van een zebrapad. “Met de geschiedenis van de straat ga je niet nog meer bomen kappen. Het was ook niet nodig dacht ik. Knowledge Mile Park heeft dat uitgezocht en het bleek te kloppen. Dat was een mooie overwinning.”
Samenwerken met de gemeente
Jeroen is tevreden met de uitkomst. “Ik vond het interessant om mee te doen. Wat me meeviel is dat alle betrokkenen echt hun best deden om dingen voor ons uit te zoeken. Bijvoorbeeld een ambtenaar die zich bezighoudt met ondergrondse afvalcontainers, die belde me op en bracht me op de hoogte van wat hij had onderzocht.” Wel had hij liever gezien dat de gemeente eerst had uitgezocht wat wel en niet kon, vóór bewoners te betrekken. “Ze willen heel graag dat bewoners meedenken, maar kwamen er voor dit gebied achter dat er weinig keuzemogelijkheden waren. Dit is het maximaal haalbare. Maar als het klaar is, wordt het een enorme verbetering van de straat.”
Terwijl de samenwerking met de gemeente soepel verliep, was die met andere bewoners minder vanzelfsprekend, vertelt Jeroen. “Ik heb echt voor een samenwerkingsbenadering gekozen, ik denk dat je op die manier meer voor elkaar krijgt. Andere bewoners waren veel achterdochtiger richting de gemeente, dachten dat er informatie achter werd gehouden. Dat botste.” Met ondernemers in de straat heeft hij weinig contact. Wel valt het hem op dat terrassen groener zijn geworden.
Zichtbare stappen
Het plan voor vergroening van het Metropoolgebied werd 20 oktober 2020 unaniem goedgekeurd door de stadsdeelcommissie. Omstreeks februari 2021 zal het worden uitgevoerd. Ook andere delen van de Knowledge Mile worden de komende jaren vergroend. Daarnaast wordt er in het voorjaar van 2021 een pilot uitgevoerd voor een zogenaamde ‘knip’ in de Weesperstraat. De straat wordt 8 weken afgesloten voor doorgaand autoverkeer, waarbij de gemeente onderzoekt wat de gevolgen zijn voor het verkeer, de luchtkwaliteit en de leefbaarheid van het gebied.
Zo lijkt Jeroens wens voor een groenere, schonere en stillere Weesperstraat steeds dichterbij te komen. Waar hij op hoopt? “Als ik over 5 jaar zeg dat ik aan de Weesperstraat woon, hoop ik dat mensen zeggen: dat is mooi opgeknapt. Daar kom ik graag.”